In de war na het lezen van de titel van deze blogpost? Dat zou zomaar kunnen, want vetten zijn toch juist de dikmakers uit onze voeding? Toch is dit verhaal vele male complexer. Er zijn zelfs studies waaruit blijkt dat het eten van goede vetten kan helpen met afvallen. Dus hoe zit het nu precies?! In dit artikel kijken we naar hoe gezonde vetten helpen met afvallen.
Wat zijn gezonde vetten?
Voordat we beginnen over gezonde vetten, gaan we het hebben over vetten in het algemeen. Want in de praktijk bevat elk voedingsmiddel vetten met daarin een mengsel van goede en slechte vetten. Het ene vet bevat net iets meer goede vetzuren dan het andere. Goede vetten worden ook wel onverzadigde vetten genoemd en slechte vetten verzadigde vetten. Volgens het voedingscentrum zijn onverzadigde vetten beter voor het lichaam en ze kunnen zelfs heel gezond zijn. Gezonde vetten helpen namelijk bij het verlagen van het cholesterolgehalte en helpen mee bij het afvallen!
Wat doen gezonde vetten?
Vet is een voedingsstof. Via het het eten komt deze voedingstof in je darmen terecht. Je darmen nemen de voedingstoffen op en dat wordt gescheiden in het lichaam. Zo ontstaan er in de darmen kleine vetbolletjes die via de darmwand in je bloed terecht komen. Ook je lever maakt deze vetbolletjes aan. Het vet komt uit voedsel met koolhydraten en eiwitten. Ons lichaam gebruikt de vetbolletjes op verschillende manieren. Zo wordt vet gebruikt als brandstof voor het lichaam, een laagje vet onder de huid en om je organen, beschermt je tegen kou en stoten en vet zit vol vitamines!
De hoeveelheid vet dat je binnenkrijgt, hangt af van je eet. Ook hier maken we weer een onderscheid in verzadigde en onverzadigde vetten. Verzadigde vetten zijn niet altijd goed voor je lichaam omdat het vet in je bloedvaten blijft zitten waardoor je kans hebt op een hoger cholesterolgehalte. Onverzadigd daarentegen helpt weer het cholesterolgehalte te verlagen.
Waar zijn gezonde vetten goed voor?
Samen met proteïne en koolhydraten is vet een belangrijke voedingstof voor ons lichaam. Ons lichaam gebruikt vet als energiebron, maar het het heeft ook nog andere functies. De functies van vet op een rij:
- Als energiebron
- Als reserve
- Vetten voor opname vitamines
- Vetten voor bouw cellen
Vet heeft dus verschillende functies in het lichaam. Per gram vet levert vet 9 kcal aan energie op. Dit is een stuk meer dan bijvoorbeeld koolhydraten en eiwitten (4 kcal). Doordat vet heel verzadigend werkt, heb je na het eten van vet vaak lang geen hongergevoel meer. Dit geldt met name voor vetten waar veel voedingsvezels in zitten.
Vetten als reserve
Vet beschermt je lichaam ook tegen kou en maakt zo dat je weerbaarder bent. Ook vormt het een beschermend laagje rondom je organen. Mannen horen zo rond de 15% van het lichaamsgewicht uit vet te bestaan. Bij vrouwen ligt dit wat hoger, namelijk 25%.
Vetten voor de opname van vitamines
Grofweg zijn vitamines te verdelen in vitamines die oplosbaar zijn in water (B & C Bijvoorbeeld) en vitamines die oplosbaar zijn in vet. De vitamines A, D, E en K zijn hier voorbeelden van. Je lichaam heeft vet nodig om deze vitamines goed op te nemen.
Welke vetten zijn er?
Zoals eerder beschreven zijn er twee soorten vetten, verzadigd en onverzadigd vet. Verzadigd vet is ongezond en zit vaak in ongezonde voeding als pizza, frietjes of chocola. Onverzadigde vetten zitten meer in natuurlijke producten als vis, noten en groente.
Enkelvoudig en meervoudig onverzadigd
Het verschil tussen verzadigd en onverzadigd vet heeft te maken met een scheikundige samenstelling. De structuur van de autoomverbinding van de vetten is net iets anders. In verzadigd vet zitten geen knikjes in de atomen en bij onverzadigde vetzuren zitten er één of meerdere knikjes in zodat andere stoffen zich kunnen binnen. Bij vetzuren met één knikje hebben we het over enkelvoudig onverzadigd en bij twee of meer knikjes meervoudig onverzadigde vetten. Zo zit Omega 3 en Omega 6 in meervoudige vetzuren en Omega 9 in enkelvoudig.
Transvet
Transvet is weer een type onverzadigd vet dat niet goed voor je is. Van nature zit transvet in dierlijke producten als melk en vlees, maar ook in halvarine, margarine, koekjes, gebak, bakmixen en fastfood. Het is alleen niet erg goed voor je en verhoogd de kans op hart- en vaatziekten. Daarom is het belangrijk gevarieerd te eten en niet te veel van deze producten te consumeren.
Wanneer gezonde vetten?
Ook van gezonde onverzadigde vetten kun je te veel binnen krijgen. Daarom is het belangrijk om te kijken naar jouw dagelijkse caloriebehoefte. Zo 25% tot 35% wat je binnenkrijgt zou afkomstig moeten zijn van gezonde vetten. Dus probeer zoveel mogelijk voedingsproducten te eten waar onverzadigde vetten inzitten om genoeg onverzadigd vet per dag binnen te krijgen.
Waar zitten gezonde vetten in?
Nu je het een en ander weet over verzadigde en onverzadigde vetten, wil je natuurlijk ook weten waar deze allemaal inzitten. Want welke gezonde vetten helpen af te vallen en welke kun je misschien beter laten staan? Hieronder vind je een lijst van productensoorten met gezonde vetten.
Meervoudig onverzadigde vetten vind je vooral in: vette vis zoals, zalm, haring en makreel, plantaardige oliën, zoals zonnebloem- en lijnzaadolie, producten voor op brood, zoals halvarine, margarine en de producten van Becel
Enkelvoudig onverzadigde vetten vind je vooral in: olijfolie, koolzaadolie, noten, avocado.
Tips om minder slechte vetten binnen te krijgen
- Groente blijft smaakvoller wanneer je deze niet te lang kookt. Kook de groenten daarom wat korter dan je gewend bent en voeg minder water toe. Zo hoef je achteraf geen boter, olie of zout toe te voegen om smaakvolle groentjes op tafel te zetten!
- Stoom je vlees eens gaar in plaats van het bakken. Met een stoompan kun je gemakkelijk je vlees gaar stomen. Zo heb je geen extra vet nodig.
- Pas op voor verborgen vetten zoals die in kaas, vleeswaren en zoet broodbeleg.
- Laat olie en ander bakvet goed heet worden voor je er iets in bakt. Zo neemt je vlees of groenten niet teveel bakvet op, maar wordt deze gelijk dicht geschroeid.
- Verwijder vette randjes van vlees.
- Schaf een goede pan met dikke bodem en anti aanbaklaag aan. Hierdoor hoef je veel minder olie of vet te gebruiken.
- Pas op met sausjes. Kies liever voor koolhydraatarme en vetarme sausjes.
- Zorg voor voldoende vezels en vervang bijvoorbeeld gewoon amandelmeel met ontvet amandelmeel of een andere ontvette meelsoort. Zo krijg je lekker veel vezels binnen, maar niet de onnodige en ongezonde vetten!
Hoe gezonde vetten je kunnen helpen met afvallen
Wanneer je kiest voor een koolhydraatarm dieet vervangen vetten je koolhydraatinname. Koolhydraten worden normaal ook opgeslagen als vet. Door je koolhydraatinname te verlagen, creëer je een ideale omgeving voor je lichaam om vet te gaan verbranden. Ook je metabolisme wordt gestimuleerd wanneer je gezonde vetten binnenkrijgt, dit is gunstig voor het afvallen. Zo kun je dus met een dieet dat voornamelijk bestaat uit eiwitten en vet toch afvallen!
Conclusie: goede vetten onmisbaar in een gezonde levensstijl
Goede vetten zijn onmisbaar binnen een gezonde levensstijl. Of je nu op gewicht wilt blijven, wilt afvallen of je cholesterol op een gezond niveau wilt houden. Met een levensstijl of dieet waarbij je veel proteïne en vet eet en weinig vet, kun je gemakkelijk en snel gewicht verliezen, omdat je lichaam eigen lichaamsvet verbrand voor energie.