Wat is aspartaam en waar zit het in?

Aspartaam is een veelvoorkomende zoetstof. Het wordt vaak gebruikt als suikervervanger in voedingsproducten. Je vindt het daarom ook vaak terug in producten uit de supermarkt. In dit artikel leggen we uit wat deze stof precies is, waar het in is verwerkt en meer!

Wat is aspartaam?

Aspartaam (E951) is een intensieve zoetstof die ongeveer 200 keer zoeter is dan suiker. Het wordt vaak gebruikt als suikervervanger dankzij de grote zoetstof. Ook levert het nauwelijks calorieën, namelijk 0 kcal per gram. Hierdoor wordt het veel gebruikt in light producten zoals frisdranken en snoep. De zoetstof wordt gemaakt in een fabriek en heeft het E-nummer E951. Er bestaat ook aspartaam-acesulfaamzout (E962), dit is een mengsel van acesullfaam-K (E950) en aspartaam.

Het effect van aspartaam is dat het een intense zoete smaak geeft aan voedingsmiddelen en dranken, zonder de calorieën die normaal gesproken met suiker worden geassocieerd. Aspartaam heeft ongeveer dezelfde zoetkracht als suiker, maar bevat veel minder calorieën. Daarom wordt het vaak gebruikt als suikervervanger in light-producten en dieetdranken.

Hoe is het uitgevonden?

Het is uitgevonden in 1965 door onderzoeker James Schlatter. Hij deed op dat moment onderzoek naar de ontwikkeling van een bepaalde medicatie die maagzweren zou moeten tegengaan. Dit deed hij door verbindingen te maken die uit twee aminozuren bestaan. Een van deze verbindingen bestond uit asparaginezuur en fenylalanine. Onderzoeker Schlatter wilde een stuk papier pakken en maakte hiervoor zijn vinger nat met zijn tong. Tot zijn verbazing smaakte zijn vinger zoet. Hij had nog wat resten aspartaam op zijn vingers zitten. Uiteindelijk leidde zijn zoektocht tot een groot succes. In 1981 keurde de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) aspartaam goed voor gebruik als zoetstof in voedsel en dranken. Sindsdien wordt het in veel landen over de hele wereld gebruikt.

Hoe wordt aspartaam gemaakt?

Deze kunstmatige zoetstof is op een chemische manier ontstaan. Zoals hierboven beschreven bestaat het uit twee aminozuren en zit er een methylester op het fenylalanine-residu. Door dit aan elkaar te koppelen in een oplossing met waterstofchloride, ontstaat er aspartaam. Er zijn verschillende wetenschappelijke onderzoeken gedaan waaruit blijkt dat de stof ontstaat uit poep van een bacterie. In de onderzoeken wordt beschreven dat de zoetstof voorkomt uit gekloonde micro-organismen oftewel genetisch gemodificeerde e.colibacteriën (poepbacteriën).

Waar zit aspartaam in?

Aspartaam is een veelgebruikte zoetstof die in tal van voedingsmiddelen en dranken wordt aangetroffen. Zo wordt het bijvoorbeeld vaak toegevoegd aan frisdranken, light-sappen, sportdranken, ijsjes, kauwgom, suikervrije snoepjes, ontbijtgranen en proteïnerepen. Ook in sommige zuivelproducten, zoals yoghurt en pudding, kan aspartaam als zoetmiddel worden gebruikt. Houd er rekening mee dat aspartaam niet alleen in producten zonder suiker voorkomt. Je kunt aspartaam in producten herkennen als het op het etiket staan. Op een verpakking kun je aspartaam herkennen onder verschillende benamingen, waaronder “aspartaam”, “aspartame” of “E951”. Soms wordt het ook aangeduid als “NutraSweet” of “Equal”, wat merknamen zijn voor aspartaam.

Wat doet aspartaam met je lichaam?

Wanneer je producten met aspartaam nuttigt zet je lichaam de zoetstof weer om in de aminozuren fenylalanine en asparaginezuur waar methanol uit ontstaat. Door de kleine hoeveelheid die in de hiermee gezoete producten zit, krijg je slechts een kleine hoeveelheid methanol binnen. Doordat het een kunstmatige zoetstof is neemt het lichaam de stof anders op dan gewone suiker. Daarom kunnen diabetici het product gewoon nuttigen. Het gebruik van aspartaam in voedingsmiddelen heeft over het algemeen geen negatief effect op de gezondheid, zolang het wordt geconsumeerd binnen de aanvaardbare dagelijkse inname. Voor aspartaam is de maximale inname 40 milligram per kilogram lichaamsgewicht per dag. Bij overschrijding van deze hoeveelheid kan aspartaam mogelijk leiden tot bijwerkingen zoals hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid bij sommige mensen.

Is aspartaam ongezond?

De Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) heeft beoordeeld dat de stof veilig gebruikt kan worden. Dat E-nummers schadelijk zouden zijn voor de gezondheid is niet wetenschappelijk bewezen.

In 2006 en 2007 zijn er studies gepubliceerd door het Italiaanse Ramazzini Instituut. Hieruit bleek dat proefdieren kanker krijgen als gevolg van de zoetstof. De conclusie van de EFSA was dat de tumoren die waren gevonden werden veroorzaakt door chronische ontstekingen aan de ademhalingsorganen van de dieren. De dieren waren dus al ziek voordat ze getest werden. Bovendien klopte de statistiek in het onderzoek niet.

De zoetstof is echter niet geschikt voor mensen met de erfelijke aandoening fenylketonurie (PKU). Mensen met deze aandoening kunnen het aminozuur fenylalanine niet goed afbreken. Voedingsmiddelen met de aanwezigheid van fenylalanine zijn voorzien van de waarschuwing ‘Bevat een bron van fenylalanine’ op de verpakking.

Is aspartaam slecht voor je gezondheid?

Het gebruik van het E-nummer E951 is veilig verklaard door de EFSA. Volgens het Voedingscentrum is een light-product een goed alternatief voor een gewoon product. Zoetstoffen bevatten namelijk veel minder calorieën dan gewone suiker. Als je producten eet of drinkt waarin suiker is vervangen door aspartaam, krijg je minder calorieën binnen. Ook zorgt het voor een minder hoge toename van de bloedsuikerspiegel. In tegenstelling tot suiker, spelen zoetstoffen geen rol bij het ontstaan van gaatjes. Grote hoeveelheden en overmatig gebruik van aspartaam kunnen een laxerend effect hebben.

Alternatief voor aspartaam

Deze intensieve zoetstof is een geschikte suikervervanger waarvan het gebruik veilig is verklaard. Als je op zoek bent naar een natuurlijke suikervervanger is erythritol een uitstekend alternatief. In tegenstelling tot aspartaam is erythritol een natuurlijke zoetstof die van nature voorkomt in onder andere fruit en paddenstoelen. Het levert dezelfde voordelen zoals de zoete smaak en bevat weinig calorieën. Ook is het geschikt voor diabetici. Bekijk ons uitgebreide assortiment aan 100% natuurlijke suikervervangers van Sukrin op basis van erythritol.